5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu

TBMM Çevre Komisyonunda kabul edilen 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu Değişikliği Taslak Metninde şu değişiklikler yapıldı:

• Hayvan refahı tanımı eklendi,

• İl ve ilçe merkezlerinde ev hayvanı satan ve sahiplenen kişilerin yerel yönetimler tarafından düzenlenen eğitim programlarına katılarak sertifika alma zorunluluğu getirileceği,

• Kas ve çene yapısı güçlü hayvanlar hariç olmak üzere, bakımevlerinde rehabilite edilen hayvanlardan sahiplendirilemeyenler, okul, hastane, ibadethane, çocuk oyun alanları gibi toplumun yoğun olarak kullandığı yerler hariç, alındıkları ortama bırakılacağı,

• Ticari amaç güdülmeden bilhassa ev ve bahçesi içerisinde bakılan ev hayvanları sahiplerinin borçlarından dolayı haczedilemeyeceği,

• Belediyeler ve diğer kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan kısırlaştırma hizmetleri, Bakanlığın koordinasyon ve denetiminde yürütüleceği ve bu konu ile ilgili yönetmelik çıkarılacağı,

•  Hayvan bakımevi izinlerinin Mahalli İdareler tarafından verileceği,

• Hayvanlar üzerinde yapılacak deneysel çalışmalar, Avrupa Birliği direktif ve prensiplerine uygun olarak etik kurullarınca düzenlenen eğitim programlarına katılarak deney hayvanı kullanım sertifikası alan araştırmacılar tarafından yapılabileceği,

• Ev hayvanı satış yerlerinde ev hayvanı bulundurulamayacağı, ancak hayvan üretim çiftlikleri ve bakımevlerindeki hayvanların satışının yapılabileceği, Akvaryum balıkları ve kuş türlerinin bu yasağın dışında tutulduğu, üretim çiftliklerinin ruhsatlandırılması ve denetiminin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yerine getirileceği, 31.12.2016’ya kadar da geçiş süresi tanındığı (Uymayanlara hayvan başına Bin Beş Yüz Türk Lirası),

• Ev hayvanlarının üretimini yapanlar, annenin ve yavrularının sağlığını tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davranış karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür. (Uymayanlara hayvan başına İki Yüz Türk Lirası),

• Hayvanların ticarî amaçla film çekimi ve reklam için kullanılması ile ilgili hususlar izne tâbidir. Bu izne ait usul ve esaslar ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir (Uymayanlara hayvan başına İki Bin Türk Lirası)

• Hayvanlar, doğal kapasitesini veya gücünü aşacak şekilde veya yaralanmasına, gereksiz acı çekmesine, kötü alışkanlara özendirilmesine neden olacak yöntemlerle eğitilemez. (Uymayanlara Bin Beş Yüz Türk Lirası),

Hayvanlarla ilgili yasaklar ve cezaları;

a) Kesim hayvanları ve 4915 sayılı Kanun çerçevesinde avlanmasına ve özel üretim çiftliklerinde kesim hayvanı olarak üretimine izin verilen av hayvanları ile ticarete konu yabani hayvanlar dışındaki hayvanları kasten öldürmek (4 aydan 3 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası, fiilin işkence suretiyle işlenmesi halinde ceza yarı oranda arttırılır)
b) Ölmüş ya da (a) bendi kapsamında öldürülmüş hayvanları et ihtiyacı amacıyla piyasaya sürmek (4 aydan 4 yıla kadar hapis cezası ve kesilmiş hayvanlara el konulur),
c) Hayvanlara işkence yapmak (3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası),
d) Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak (3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası),
e) Kasıtlı olarak kötü davranmak, psikolojik acı çektirmek, aç ve susuz bırakmak, sokağa terk etmek, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak (Üç bin Türk lirası),
f) Hayvanları, gücünü aştığı açıkça görülen fiillere zorlamak (Bin Türk lirası),
g) Hayvan bakımı eğitimi almamış kişilerce ev hayvanı satmak (Bin Türk lirası),
h) Ev hayvanlarını on altı yaşından küçüklere satmak (Bin Türk lirası),
ı) Hayvanların kesin olarak öldüğü anlaşılmadan, vücutlarına müdahalelerde bulunmak (Bin Türk lirası),
j) Kesim için yetiştirilmiş hayvanlar dışındaki hayvanları ödül, ikramiye ya da prim olarak dağıtmak (Bin Türk lirası),
k) Tıbbî gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç yumurtalarına zarar verebilecek sunî müdahaleler yapmak, yabancı maddeler vermek (Bin Türk lirası),
l) Hayvanları hasta, gebelik süresinin 2/3’ünü tamamlamış gebe ve yeni ana iken çalıştırmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak(Bin Türk lirası),
m) Hayvanı; acı, ıstırap ya da zarar görecek şekilde film çekimi, reklam ve benzeri işlerde kullanmak (İki bin Türk lirası),
n) Sağlık nedenleri ile gerekli olmadıkça bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek, acı, ıstırap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecekler vermek (İki bin Türk lirası),
o) Sahipli hayvanları kasten başıboş bırakmak (Bin Türk lirası),
p) Kas ve çene yapısı güçlü, tehlike arz edebilecek hayvanları ağızlıksız ve tasmasız dolaştırmak (4 aydan 2 yıla kadar hapis cezası),
r) Sokaklarda ve barınaklardaki sahipsiz kedi ve köpekler üzerinde deney yapılmaması.
 

•  Hayvanların sahiplenilmesi ve bakımı ile ilgili yasaklara ve yükümlülüklere uymayan ve alınması gereken önlemleri almayanlara (hayvan başına ikiyüz Türk Lirası)

• Ev hayvanı ve kontrollü hayvanları bulundurma, bakma, sahiplendirme ve satışı konularındaki eğitim ile bu hayvanların çevreye verebilecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirlere ilişkin usul ve esaslar, ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir (Uymayanlara Beşyüz Türk Lirası)

• İl Hayvanları Koruma Kurulu üyelerine “İl barosunun hayvan hakları kurulunda görevli bir avukat, kurulun bulunmaması halinde baronun görevlendireceği bir avukat” üye eklenmesi,

•   Bir hayvana çarpan ve ona zarar veren sürücü, onu en yakın veteriner hekim ya da tedavi ünitesine götürmek veya götürülmesini sağlamak zorundadır (Buna aykırı hareket edenlere hayvan başına Bin Türk Lirası para cezası)

•  Hayvanları başka bir canlı hayvanla dövüştürmek yasaktır. Folklorik amaca yönelik, şiddet içermeyen geleneksel gösteriler, Bakanlığın uygun görüşü alınarak il hayvanları koruma kurullarında izin alınmak suretiyle düzenlenebilir.(Uymayanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası)

•  Sahipsiz hayvanlar ile ev hayvanlarının korunması amacıyla hayvan bakımevleri ve hastanelerin kurulması; buralarda bakım, rehabilitasyon, aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetlerin yürütülmesi, büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, illerde il özel idareleri ve il belediyeleri ile nüfusu 100 binin üzerinde olan ilçelerde belediyeler tarafından gerçekleştirebileceği, hayvan bakımevi ve hastanesi kurmak, işletmek veya işlettirmekle sorumlu mahalli idareler diğer mahalli idareler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği protokolleri yapabileceği, Büyükşehir belediyeleri dışındaki mahalli idarelerden Bakanlık tarafından uygun görülenlere mali destek sağlanacağı,

•  Kanunun yayımı tarihinden itibaren hayvanların kullanıldığı kara ve su sirkleri ile yunus parklarının kurulması, işletilmesi yasaktır. Mevcut işletmeler, hayvan sayısını artırma, yeni şube açma gibi yollarla kapasite artırımına gidemez, üretim yapamaz, Bakanlığın izni olmadan işletme hakkını devredemez. Bu işletmelerin hayvan refahına uygun olarak faaliyet göstermesini sağlayacak kriterler bu Kanunun yayımlanma tarihinden itibaren 6 ay içinde ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği (uymayanlara işletme ruhsatları iptal edilir ve hayvan başına Yirmi Beş Bin Türk Lirası idari para cezası)